شاید به هنگام خرید عبارتهای مختلفی را در مورد صفحه نمایش تلفن همراه از فروشنده بشوید. عبارتهایی از قبیل : صفحه نمایش tft ، خازنی ، مقاومتی ، AMOLED یا چیزهایی از این دست که در ادامه سعی می کنیم شما را با چند نمونه از این اصطلاحات آشنا می کنیم.

صفحه نمایش tft

این صفحه نمایش که مخفف Thin Film Transistor می باشد حکایت از نوعی صفحه نمایش LCD دارد که با یک غشای بسیار نازک ترانزیستور تجهیز شده است. این لایه ی نازک ترانزیستور، در آدرس دهی و کنتراست بالاتر برای هر پیکسل در نظر گرفته شده تا در نهایت تصویر را با وضوح بالاتری ارائه دهند. امروزه این سبک نمایشگرها در تلفن های همراه ، لپ تاپ ها ، دستگاههای GPS بکار برده می شوند.

در این نوع ، ولتاژ می تواند از میان یک بخش خاصی از عناصر تصویر عبور کند بدون اینکه در کار دیگر قسمتهای تصویر خللی ایجاد کند.



ممکن است این نمایشگرها در چند طبقه ، تقسیم بندی شوند که ما به دو نمونه از آنها اشاره می کنیم:

TN …Twisted Nematic
IPS …In-Plane Switching

در نوع اول که کمی ارزان قیمت تر است سرعت پاسخگویی پیکسل ها تا حد قابل قبولی بالا رفته در نتیجه سایه های اضافی و مزاحم تصویر ، نسبت به انواع قدیمی تر خود کمتر دیده می شود. یکی از مشکلات اساسی این نوع نمایشگرها در زاویه محدود دید آن است. این محدودیت تا حدی است که می توان گفت در زاویه ی عمود و ایستاده ، دیدن تصویر تقریباً غیرممکن می شود.

نوع دوم اولین بار توسط شرکت هیتاچی مطرح شد. شرکت هیتاچی برای فائق آمدن به مشکل زاویه دید محدود در نوع قبلی ، اقدام به ساخت این نوع نمایشگر کرد که در آن ملکولهای پیکسل بجای حرکت در جهت عمود بر صفحه ، بطور موازی حرکت می کنند و همین خصلت باعث می شود تا پراکندگی نور اصلاح شده و زاویه دید افزایش پیدا کند.



صفحه نمایش لمسی مقاومتی Resistive touch screen

این صفحه نمایش ها طرز کار بسیار جالبی دارند. این صفحه نمایش ها از چند لایه تشکیل شده اند که در میان آنها دو لایه وجود دارد که کار اصلی را انجام می دهند.

برای کار با این نوع صفحه نمایش باید قسمتی از صفحه را بفشارید تا دو لایه به یکدیگر متصل شوند. در واقع به یکی از این لایه ها ، ولتاژ الکتریکی مشخصی وصل می شود که در جهت امتداد صفحه نمایش (محور X ) حرکت می کند. از آنجایی که این صفحه دارای مقاومت الکتریکی است ، هرچه به لبه ی دیگر صفحه نزدیک می شویم از ولتاژ کاسته می شود. این مقدار ولتاژ در هر نقطه از X مشخص است. هنگامی که شما روی صفحه نمایش مقاوت لمسی ، اشاره ای وارد می کنید ، در یک نقطه این دو صفحه به یکدیگر وصل می شود که ولتاژ آن نقطه به صفحه دیگر اعمال می شود. سپس اختلاف ولتاژ این دو نقطه در محور عمودی(y ) به لبه های دیگر این لایه ها فرستاده می شود تا محل دقیق انگشت تشخیص داده شود. این مکان یابی بسیار دقیق و سریع انجام می شود. جالب است بدانید که هزینه ساخت این نوع نمایشگرهای لمسی مقاومتی پائین است.



محاسن:
این صفحات لمسی مقاومتی تقریباً به هر وسیله ای که بتواند بر روی آنها اشاره ایجاد کند (اعم از جسم رسانا و نارسانا) واکنش نشان می دهد و از دقت بالایی برخوردار است . مضافاً اینکه به دلیل کم هزینه بودن در ساخت ، ارزان تر می باشند.

معایب :
ایرادهایی که به این نوع صفحه نمایش ها وارد شده است تأثیرگذاری فشار دست به هنگام کار با قلم آنهاست که این ایراد با تمهیداتی که در نسل های جدیدتر این صفحه نمایش در نظر گرفته شده ، تا حد زیادی مرتفع گشته است. یکی دیگر از معایب این نوع صفحه نمایش مقاوتی ، شفافیت و وضوح پائین تر نسبت به نوع خازنی است.



صفحه نمایش لمسی خازنی Capacitive touch screen

صفحه نمایش خازنی از یک صفحه ی عایق که توسط پوشش شفافی نظیر اکسید ایندیم پوشانده شده تشکیل شده است. وقتی جریان الکتریسیته از آن عبور می کند تشکیل یک میدان بسیار دقیق الکترواستاتیکی را میدهد که همین میدان اساس عملکرد اینگونه صفحه نمایش ها می باشد.
همانطور که گفته شد ، این میدان مغناطیسی که در اثر خازنی بودن صفحه نمایش بوجود می آید بسیار دقیق و حساب شده است . از همین رو به محض تماس هر شیء رسانا (نظیر انگشت انسان) این میدان دچار انحراف شده و این تغییر موجها در دو محور X و y توسط مدارات اکترونیکی اطراف صفحه حس می شود که در نهایت اطلاعات از آنجا به کنترلر رفته تا پردازش های ریاضی بر روی آن انجام شود. بدین شکل محل دقیق لمس کردن ، مشخص و متناسب با آن فرمان مربوطه صادر می شود.



معایب:
صفحه نمایش لمسی خازنی فقط به اجسام رسانا واکنش نشان می دهند. یعنی اگر در زمستان دستکش دستتان کرده باشید ، نمی توانید با این صفحه نمایش ها کار کنید و نقطه منفی دیگر آن در مورد قیمت است زیرا صفحه نمایش های خازنی قیمت بالاتری دارند.

محاسن:
این صفحه نمایش ها به دلیل تجهیزات بکار رفته در ساخت آنها ، از وضوح بالاتری برخوردارند.
قابلیت چند لمسی به راحتی در آنها تعریف می شود.
دقت بالاتری دارند.
به دلیل اینکه فقط به اجسام رسانا واکنش نشان می دهند می توان آنها را با یک دستمال تمیز در هنگام روشن بودن صفحه نیز پاک کرد.


صفحه نمایش OLED
Organic Light Emitting Diode

این صفحه نمایش ها ، همان صفحه نمایش های LED هستند با این تفاوت که تکنولوژی بکار رفته در آنها کمی تغییر کرده است. همانطور که می دانید در نمایشگرهایی LED نور پشت یا همان Backlight تأثیر منفی در کیفیت و کنتراست تصویر می گذارد فلذا در این نوع صفحه نمایش ، این ایراد برطرف شده است. شاید جالب باشد بدانید که چگونه این تغییر کوچک و حساس را انجام داده اند. محققان با لایه های نازک و انعطاف پذیری که با پوشش نازکی از مواد آلی پوشانده شده موفق شدند صفحه ای بسازند که پیکسل های آن هنگام عبور جریان الکتریکی روشن می شوند.
همین امر باعث شده دستگاههایی که از این نوع صفحه نمایش برخوردارند سبک تر و کم حجم تر باشند زیرا لایه های اضافی که وظیفه ی نوردهی را بر عهده داشتند حذف شده اند.



از دیگر محاسن این صفحه نمایش ها می توان به مصرف کمتر انرژی و عمر بالاتر دستگاه و همچنین کیفیت و کنتراست بالاتر تصویر اشاره کرد که از اهمیت بیشتری برخوردارند.
این تکنیک ساخت پیشرفته ، باعث شد تا صفحه نمایش دیگری که بر همین پایه است معرفی و در وسایل بکار گرفته شود.
در واقع یکی از بهینه سازی هایی که می شد روی OLED ها انجام داد تغییر در روش آدرس دهی پیکسل بود. دو روش برای آدرس دهی در مدلهای جدید این نوع صفحه نمایش وجود دارد. Active و Passive



AMOLED صفحه نمایش

این عبارت را شاید هنگام خرید تلویزیون ، نمایشگر یا حتی موبایلهای جدید زیاد بشنوید. این واژه که مخفف Active Matrix Organic Light Emitting Diode است نشان از آدرس دهی پیکسل های نمایشگر به صورت ماتریس های فعال دارد. در این نوع ، هر پیکسل توسط یک ترانزیستور مجزا کنترل می شود که سرعت عمل و دقت نمایش را به طرز شگفت انگیزی بالا می برد. الزامی بودن یک ترانزیستور به ازای هر پیکسل باعث شده تا این نوع صفحه نمایش ها را بتوان در ابعاد خیلی بزرگ ، به راحتی ساخت.


از مزایای این نوع صفحه نمایش می توان به موارد زیر اشاره کرد.
مصرف کمتر انرژی
نمایش رنگ سیاه کامل و عمیق به دلیل خاموش شدن پیکسل مربوطه در هنگام نمایش رنگ مشکی
سرعت پاسخگویی بالای تصویر



با تمام این محاسن ، یک ایراد اساسی در این صفحه نمایش ها وجود دارد که خوشبختانه در مدلهای جدید تا حد زیادی مرتفع گشته است.
این صفحه نمایش ها در زیر نور خورشید و یا نور زیاد ، به دلیل بازتاب زیادی که از خود نشان می دهند ، دیدشان پائین می آید و بر کیفیت تصویر تأثیر منفی نمایان می شود. بخاطر همین موضوع سازندگان بر آن شدند تا نسل جدیدتری از این نوع صفحه نمایش ها را با نام Super AMOLED طراحی کنند.


Super AMOLED




در این صفحه نمایش ها ، لایه هایی که نور خورشید را انعکاس می دادند حذف شده اند. لایه ی حساس به لمس ، و لایه ی نور و تصویر و ... در یکدیگر آمیخته شده اند و نه تنها موجب کوچک شدن حجم صفحه نمایش شده بلکه تا حد بسیار بالایی نقیصه ی بازتاب نور خورشید در روزهای آفتابی را هم جبران کرده اند.




Super AMOLED ها بیشتر در تلفن های همراه کاربرد دارد که از قیمت بالاتری نسبت به انواع قبلی خود برخوردار است ولی از مصرف بسیار پائین انرژی و شفافیت بسیار بالای آنها هم نباید غافل شد چرا که جزو اصلی ترین مشخصه های این نوع صفحه نمایش های پیشرفته به حساب می آیند.